Các câu đối xuất hiện trong khu lăng mộ có vai trò quan trọng trong việc thể hiện sự tôn kính đối với ông bà tổ tiên. Các câu đối thường truyền tải ý nghĩa tốt đẹp như tưởng nhớ công sinh thành, ca ngợi tổ tiên, khắc ghi những truyền thống của dòng họ, gia tộc… Để giúp gia chủ chọn được câu đối phù hợp, trong bài viết ngày hôm nay, Đá Đức Tâm xin chia đến quý bạn đọc những câu đối hay và ý nghĩa nhất thường được chạm khắc trong các khu lăng mộ.
Câu đối là gì?
Câu đối là một loại thơ ngắn gồm 2 câu, mỗi câu thường có 4 chữ. Trong 2 câu đối thường sẽ có 2 vế đối nhau về ý nghĩa, âm điệu và chữ cái nhằm thể hiện tư tưởng cũng như truyền tải thông điệp của tác giả.
Câu đối có nhiều thể loại khác nhau: câu đối mừng, câu đối tự thuật, câu đối tức cảnh, câu đối trào phúng,… Đặc biệt, trong tâm linh, câu đối cũng được sử dụng thường để khắc trên các công trình trong khu lăng mộ hoặc các sản phẩm thờ cúng khác.
Các câu đối xuất hiện trong khuân viên lăng mộ thường là những câu văn thể hiện sự tôn kính, nhớ ơn và ca ngợi công đức của tổ tiên, ông bà, cha mẹ hay vợ chồng đã khuất. Ngoài việc thể hiện lòng biết ơn, đó còn là cách con cháu thể hiện tình cảm đậm sâu dành cho đấng sinh thành. Đồng thời, cũng là một lời nhắc nhở đối với thế hệ sau phải luôn nhớ mãi công ơn của những người đi trước. Các câu đối này có cấu trúc đối xứng, dùng những từ ngữ trang nghiêm và uy nghi, có ý nghĩa biểu hiện phẩm giá, đức tính, công lao hay hoàn cảnh của người đã khuất.
Các vị trí để khắc câu đối trong khuôn viên lăng mộ
Các câu đối trong khu lăng mộ thường được khắc ở những vị trí dễ nhìn để những ai đi qua có thể thấy và dừng lại một chút để cảm nhận. Các vị trí thích hợp để khắc đó là:
Câu đối trên cột cổng đá
Cột cổng đá là một công trình tâm linh to lớn, được xây dựng bên ngoài lối vào của các khu lăng mộ đá. Chính vì thế, các câu đối được khắc trên cổng đá thường có kích thước lớn và được chạm khắc trên mặt tiền hoặc xung quanh bốn mặt của cột. Điều này không chỉ giúp làm tăng thêm sự uy nghiêm cho không gian lăng mộ mà còn trở thành điểm tựa tinh thần cho người thân, bạn bè đến thăm viếng, tưởng nhớ người đã khuất.
Các câu đối ở cột cổng đá sẽ được khắc theo số lẻ, thường là 7, 9 hoặc 11 chữ.
Câu đối trên lăng thờ
Lăng thờ cũng là công trình tâm linh bề thế, uy nghiêm. Tuy nhiên, diện tích bề mặt hạn hẹp nên câu đối sẽ được khắc với kích thước nhỏ hơn so với cột cổng đá và được khắc đối xứng 2 bên.
Các câu đối trên lăng thờ cần sự đối xứng gần như tuyệt đối nên số chữ phổ biến để khắc là 5 – 7 chữ.
Câu đối trên bia đá
Câu đối trên bia mộ đá không chỉ đơn thuần là những dòng thơ tinh tế, mà là những lời chia tay cuối cùng, lời nhắc nhở và hy vọng của con cháu đối với người đã khuất.
Kích thước câu đối trên bia đá có thể linh hoạt, thường có 5, 7 hoặc 9 chữ, tùy thuộc vào kích thước và diện tích bề mặt của bia mộ.
Tổng hợp các câu đối hay và ý nghĩa trong khu lăng mộ
Một số câu đối hay, ý nghĩa mà gia chủ có thể tham khảo:
STT | Nguyên bản chữ Hán | Câu đối | Bản dịch |
1 | 祖功宗德千年盛
子孝孫賢萬代榮 |
Tổ tông công đức thiên niên thịnh
Tử hiếu tôn hiền vạn đại vinh |
Tổ tiên công đức ngàn năm thịnh. Con cháu hiếu hiền muôn thuở vinh. |
2 | 至德英靈千古在
香花奉献四時新 |
Chí đức anh linh thiên cổ tại
Hương hoa phụng hiến tứ thời tân |
Đức lớn linh thiêng ngàn năm tại. Hương hoa phụng hiến bốn mùa tươi. |
3 | 本根色彩於花葉
祖考精神在子孫 |
Bản căn sắc thái ư hoa diệp
Tổ khảo tinh thần tại tử tôn |
Sắc thái cội cành thể hiện ở hoa lá. Tinh thần tiên tổ lưu lại trong cháu trong con. |
4 | 本根色彩於花葉
祖考精神在子孫 |
Cúc dục ân thâm Đông hải đại
Sinh thành nghĩa trọng Thái sơn cao |
Ơn dưỡng dục sâu tựa biển Đông
Nghĩa sinh thành cao hơn non Thái |
5 | 天之有日月光照十方
人之有祖宗留垂萬世 |
Thiên chi hữu Nhật Nguyệt, quang chiếu thập phương
Nhân chi hữu Tổ Tông, lưu thùy vạn thế |
Vầng Nhật Nguyệt mười phương rạng rỡ
Đức Tổ Tông muôn thuở sáng ngời |
6 | 本根色彩於花葉
祖考精神在子孫 |
Bản căn sắc thái ư hoa diệp
Tổ khảo tinh thần tại tử tôn |
Sắc thái cội cành thể hiện ở hoa lá
Tinh thần tiên tổ lưu lại trong cháu trong con |
7 | 木出千枝由有本
水流萬派祖從源 |
Mộc xuất thiên chi do hữu bản
Thủy lưu vạn phái tổ tòng nguyên |
Cây sinh ngàn nhánh do từ gốc
Nước chảy muôn nơi bởi có nguồn |
8 | 德承先祖千年盛
福蔭兒孫萬代榮 |
Đức thừa tiên tổ thiên niên thịnh
Phúc ấm nhi tôn vạn đại vinh |
Tổ tiên tích đức ngàn năm thịnh
Con cháu ơn nhờ vạn đời vinh |
9 | 欲求保安于後裔
須凭感格於先灵 |
Dục cầu bảo an vu hậu duệ
Tu bằng cảm cách ư tiên linh |
Nhờ Tiên tổ anh linh phù hộ
Dìu cháu con tiến bộ trưởng thành |
10 | 百世本枝承旧荫
千秋香火壮新基 |
Bách thế bản chi thừa cựu ấm
Thiên thu hương hỏa tráng tân cơ |
Phúc xưa dày, lưu gốc cành muôn thủa
Nền nay vững, để hương khói nghìn thu |
11 | 族姓贵尊萬代長存名继盛
祖堂灵拜千年恒在德流光 |
Tộc tính quý tôn, vạn đại trường tồn danh kế thịnh
Tổ đường linh bái, thiên niên hắng tại đức lưu quang. |
Họ hàng tôn quý, công danh muôn thủa chẳng phai mờ
Tổ miếu linh thiêng, phúc đức ngàn thu còn tỏa sáng. |
12 | 祖德永垂千载盛
家风咸乐四时春 |
Tổ đức vĩnh thuỳ thiên tải thịnh
Gia phong hàm lạc tứ thời xuân |
Đức Tổ dài lâu muôn đời thịnh
Nếp nhà đầm ấm bốn mùa Xuân. |
13 | 德大教傢祖宗盛
功膏開地後世長 |
Đức đại giáo gia tổ tiên thịnh,
Công cao khai địa hậu thế trường. |
Công cao mở đất lưu hậu thế
Đức cả rèn con rạng tổ tông |
14 | 有開必先明德者遠矣
克昌厥後继嗣其煌之 |
Hữu khai tất tiên, minh đức giả viễn hỹ
Khắc xương quyết hậu, kế tự kỳ hoàng chi |
Lớp trước mở mang, đức sáng lưu truyền vĩnh viễn,
Đời sau tiếp nối, phúc cao thừa kế huy hoàng |
15 | 梓里份鄉偯旧而江山僧媚
松窗菊徑归来之景色添春 |
Tử lý phần hương y cựu nhi giang sơn tăng mỵ
Tùng song cúc kính quy lai chi cảnh sắc thiêm xuân |
Sông núi quê xưa thêm vẻ đẹp,
Cúc tùng cành mới đượm mầu Xuân |
Như vậy, Đá Đức Tâm đã cung cấp đầy đủ thông tin cho gia chủ về các câu đối xuất hiện trong khu lăng mộ. Hy vọng bạn có thể chọn được vị trí khắc cũng như câu đối phù hợp để thể hiện rõ lòng thành kính của mình với người đã khuất.
>> Tìm hiểu thêm về bí ẩn của khu lăng mộ Pharaoh có lịch sử hàng ngàn năm.
Xem thêm:
Tôi là Lộc Văn Thông 33 tuổi tốt nghiệp chuyên ngành điêu khắc trường Đại học Mỹ thuật công nghiệp. Với kinh nghiệm 10 năm trong ngành thẩm định, chế tác đá thủ công mỹ nghệ, tôi đã cùng Đá Đức Tâm thực hiện hơn 1000 công trình lăng mộ đá trên khắp cả nước.